Kinh tế cuối năm 2021: Cơ hội và kịch bản tăng trưởng

Đại dịch Covid-19 gây ra nhiều khó khăn, thiệt hại đối với kinh tế Việt Nam. Trong lúc này, phòng, chống dịch Covid-19 là nhiệm vụ ưu tiên số một, song việc dự kiến các kịch bản, giải pháp để nền kinh tế sẵn sàng đón cơ hội tăng tốc phát triển sau khi dịch bệnh được khống chế cũng rất cần thiết.

Đẩy nhanh tiêm vaccine ngừa Covid-19

Tăng trưởng GDP 6 tháng của Việt Nam đạt 5,64%, đây là mức khá cao so với các nước trên thế giới; kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát tiếp tục được kiểm soát ở mức thấp; thu ngân sách nhà nước lũy kế 6 tháng đạt 58,2% dự toán, tăng 16,3% so với cùng kỳ; chi ngân sách được quản lý chặt chẽ, tiết kiệm... Tuy nhiên, mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 6% tới 6,5% của năm 2021 trở nên vô cùng thách thức khi đợt dịch Covid-19 thứ tư vẫn đang diễn biến phức tạp, tác động tiêu cực đến các ngành, lĩnh vực, địa bàn quan trọng, có đóng góp lớn đối với phát triển kinh tế. Trong công bố mới đây, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tỏ ra thận trọng khi hạ dự báo GDP Việt Nam xuống còn 5,8% từ mức 6,7% đưa ra hồi tháng 4. Nguyên nhân tới từ việc triển khai tiêm chủng chưa như kỳ vọng và áp dụng các biện pháp giãn cách kéo dài ở các khu vực tăng trưởng lớn nhất nước, gây ảnh hưởng đến lưu thông thương mại, hạn chế các hoạt động kinh tế. Cũng điều chỉnh mức dự báo, song Ngân hàng Standard Chartered-một tập đoàn quốc tế hàng đầu hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng vẫn có những dự báo lạc quan khi đưa ra mức dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 của Việt Nam sẽ đạt 6,5%, giảm nhẹ so với mức dự báo 6,7% được đưa ra trước đó. 

Trước những diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, Chính phủ cũng nhận định, thời gian tới, rủi ro, khó khăn, thách thức còn nhiều. Nhưng với quyết tâm thực hiện mục tiêu kép, ưu tiên tập trung phòng, chống dịch Covid-19 hiệu quả để đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, Chính phủ thống nhất chưa thay đổi mục tiêu đã đề ra. Để có cơ sở cho những kịch bản điều hành, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã xây dựng hai kịch bản thực hiện mục tiêu tăng trưởng đã được Quốc hội và Chính phủ giao. Theo đó, kịch bản 1, để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6%, quý III cần đạt mức tăng trưởng là 6,2%; quý IV tăng 6,5%; kịch bản 2, để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,5%, quý III phải đạt mức tăng trưởng là 7% và quý IV tăng 7,5%.

Đưa ra hai kịch bản điều hành kinh tế các tháng cuối năm, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đưa ra hai nhóm giải pháp về y tế và kinh tế. Trong đó, để tạo nền tảng cho tăng trưởng, nhóm giải pháp về y tế sẽ tập trung mọi nguồn lực để đẩy mạnh triển khai tiêm vaccine, coi đây là giải pháp căn cơ khống chế dịch bệnh. Về kinh tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chú trọng xây dựng kịch bản, lộ trình và điều kiện để mở cửa trở lại nền kinh tế, vừa giúp Chính phủ chủ động trong điều hành, vừa giúp người dân, DN chủ động phương án, sẵn sàng đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh. Kịch bản mở cửa cần đề ra các dấu mốc quan trọng như: Mở cửa trở lại hoạt động hàng không, du lịch quốc tế, giảm thời gian cách ly đối với người đã tiêm vaccine. Mức độ mở cửa trở lại nền kinh tế sẽ tương ứng với tình hình kiểm soát dịch bệnh và tỷ lệ tiêm chủng vaccine...

Nhìn nhận về thực trạng của nền kinh tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, nhiệm vụ đạt được mục tiêu tăng trưởng cả năm 2021 là rất thách thức, nhưng cơ hội của 6 tháng cuối năm có rất nhiều. Chính phủ đang đẩy mạnh các biện pháp để thúc đẩy tăng trưởng trong nửa cuối năm. “Chính phủ đã chỉ đạo thành lập ngay một tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng, sẽ tiến hành rà soát các khó khăn, vướng mắc cũng như tháo gỡ các thủ tục của tất cả các dự án thuộc mọi thành phần kinh tế để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhất. Về chương trình phục hồi kinh tế sau đại dịch, Chính phủ đã giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư và bộ đang cùng với các đơn vị khác nghiên cứu, sẽ có đề xuất và trình trong thời gian tới”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Các giải pháp hỗ trợ cần sớm được triển khai

Về triển vọng tăng trưởng kinh tế những tháng cuối năm, nhiều chuyên gia quốc tế nhận định, nền kinh tế có nhiều tín hiệu lạc quan để có thể quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng tốt nếu kiểm soát được dịch bệnh. Chính phủ đang đi đúng hướng trong xác định và triển khai chiến lược vaccine, các chính sách kinh tế trọng tâm. Ông Tim Leelahaphan, chuyên gia kinh tế phụ trách Việt Nam và Thái Lan của Ngân hàng Standard Chartered nhấn mạnh, Việt Nam đang trên con đường tiến tới mục tiêu trở thành trung tâm chuỗi cung ứng mang tầm khu vực, một nền kinh tế công nghiệp hiện đại và một quốc gia có thu nhập cao trong tương lai. Việt Nam cũng được hưởng lợi từ quá trình dịch chuyển chuỗi cung ứng trong thời gian gần đây. "Song, cần chú ý, khả năng kiểm soát dịch Covid-19 sẽ đóng vai trò quan trọng đối với triển vọng kinh tế của Việt Nam trong ngắn hạn", ông Tim Leelahaphan nhận định.

Hoạt động sản xuất tại Công ty Cổ phần Tập đoàn SUNHOUSE, Hà Nội. Ảnh: MINH ĐỨC

Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, động lực tăng trưởng kinh tế phụ thuộc nhiều vào tốc độ triển khai các giải pháp hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp (DN); mở rộng hoạt động thương mại, tận dụng cơ hội từ FTA, chuyển đổi số, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Đây chính là động lực cả trước mắt và dài hạn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam và cũng là các biện pháp mà Việt Nam đã quyết liệt thực hiện kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát từ đầu năm 2020. “Trong bối cảnh nền kinh tế còn chịu nhiều tác động bởi dịch bệnh, thúc đẩy giải ngân nhanh nguồn vốn đầu tư công có ý nghĩa quan trọng hỗ trợ cho tăng trưởng, tạo tác động lan tỏa đối với nhiều lĩnh vực khác. Tuy nhiên, hơn nửa năm trôi qua, tình hình giải ngân vốn đầu tư công của nhiều bộ, ngành và địa phương vẫn diễn ra khá chậm. Cần quyết tâm tháo gỡ vướng mắc trong thủ tục để đẩy mạnh nguồn vốn quan trọng này”, chuyên gia kinh tế Hoàng Văn Cường nêu quan điểm. Đề cập tới thực trạng, những khó khăn do dịch bệnh đang "ngấm" ngày càng sâu vào từng người lao động, từng DN, chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cho rằng, những giải pháp tiếp tục triển khai các gói hỗ trợ an sinh, hỗ trợ DN của Chính phủ là rất kịp thời. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng hiện nay là tốc độ thực thi các chính sách hỗ trợ, với tiêu chí dễ tiếp cận hơn để hỗ trợ tối đa cho DN, sẵn sàng chuẩn bị cho giai đoạn hậu Covid-19.

Hoạt động sản xuất tại Công ty Samsung Việt Nam, Bắc Ninh. Ảnh: NGUYỄN QUỲNH

Có góc nhìn tương đối lạc quan, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam nêu quan điểm, Việt Nam là một điểm đến hấp dẫn cho các dòng vốn đầu tư khi đã tham gia hàng loạt hiệp định thương mại trong thời gian vừa qua. Dịch bệnh cũng đã khiến các nhà đầu tư quốc tế nhận ra rằng không nên tập trung vào một quốc gia và Việt Nam sẽ đón được dòng vốn chuyển dịch này. Bên cạnh đó, dịch bệnh cũng thúc đẩy quá trình chuyển đổi số của Việt Nam. Trong thời gian vừa qua, DN Việt Nam đã ứng dụng công nghệ thông tin và đã đi bước rất dài trong chuyển đổi số để thích ứng trong bối cảnh dịch bệnh.

Kiên định với các mục tiêu đề ra, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 29-6-2021 về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu bền vững những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022. Nghị quyết nêu rõ 5 mục tiêu và chỉ ra 9 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu trong Nghị quyết số 124/2020/QH14 của Quốc hội và Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ. Nghị quyết nhấn mạnh việc tập trung kiểm soát, đẩy lùi dịch Covid-19, phấn đấu hoàn thành tiêm chủng đạt miễn dịch cộng đồng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, giải ngân vốn đầu tư công đạt 95%-100% kế hoạch cùng với giữ vững ổn định chính trị xã hội. Với những giải pháp cụ thể trong nghị quyết, hy vọng rằng Việt Nam vẫn hoàn thành được mục tiêu kép, sớm đưa đất nước trở về trạng thái bình thường mới. 
VŨ DUNG
Nguồn: https://www.qdnd.vn/kinh-te/cac-van-de/kinh-te-cuoi-nam-2021-co-hoi-va-kich-ban-tang-truong-667895